تاثیر متاورس بر زندگی کودکان

گریس آن، مدیر آزمایشگاه بازی‌ها و محیط‌های مجازی دانشگاه جورجیا، می‌گوید: ” این اشتباه بزرگی است که والدین با دیدن برخی از فیلم‌های علمی- تخیلی فکر می‌کنند واقعیت مجازی (VR) جایی در آینده دور است و یک دهه طول می‌کشد تا این اتفاق بیفتد.”اما من به شما می‌گویم که این پدیده به خانه شما هم رسیده است، بنابراین ما باید از همین الان شروع به گفت‌وگو کنیم؛ از تاثیر متاورس بر زندگی کودکان.

آیا والدین باید نگران تاثیر متاورس بر زندگی کودکان خود باشند؟

البته! زیرا تاثیر متاورس بر زندگی کودکان می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی شود، کافیست از والدین یک کودک شش ساله در استرالیا که 6000 پوند در بازی Roblox  خرج کرده است بپرسید؛ اما در واقعیت والدین ممکن است نگرانی‌های بزرگتری نسبت به از دست دادن پول نقد در متاورس داشته باشند. برای درک عمیق‌تر از اینکه متاورس چیست کلیک کنید.

به‌عنوان مثال، محققان می‌گویند که هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد چگونگی تأثیر واقعیت مجازی بر مغز کودکان وجود دارد. یک مطالعه در سال 2008 نشان داد که بزرگسالانی که واقعیت مجازی را تجربه می‌کنند می‌توانند از قشر جلوی مغز خود برای تنظیم آن‌چه که مغزشان در حال پردازش است استفاده کنند.

با این حال، کودکان چنین نبودند و همیشه نمی‌توانستند تفاوت بین آنچه در دنیای مجازی اتفاق می‌افتد و آنچه در زندگی واقعی اتفاق می‌افتد را تشخیص دهند. توماس باومگارتنر، عصب‌شناس دانشگاه زوریخ می‌گوید: “قشر پیش‌پیشانی کودکان در این سن به‌طور کامل رشد نکرده است”. همان‌طور که جهان‌ها همه‌جانبه‌تر و واقعی‌تر می‌شوند، درک خط بین مجازی و واقعیت برای کودکان سخت‌تر خواهد شد.

مزایا و معایب متاورس برای کودکان

 برای شفاف‌سازی تاثیر متاورس بر زندگی کودکان باید به بیان مزایا و معایب آن بپردازیم:

مزایای متاورس

متاورس مزایای زیادی به‌خصوص از منظر آموزشی برای کودکان دارد، فراگیران با کمک این فناوری می‌توانند مفاهیم انتزاعی را به راحتی و به شیوه‌ای جذاب‌تر درک کنند. همچنین متاورس تجربیات عملی و قریب به واقعیت را ارائه می‌دهد که می‌تواند برای کودکان بسیار مفید باشد و به آن‌ها کمک کند تا دنیای اطراف خود و نحوه کار آن را بهتر درک کنند.

برای مثال معلمی را تصور کنید که می‌خواهد فعالیت یک آتشفشان را به شاگردانش نشان دهد. با کمک متاورس، به جای تماشای ویدئویی درباره فوران آتشفشان، بچه‌ها می‌توانند در آن فضا باشند و با آن ارتباط برقرار کنند.

تاثیر متاورس بر زندگی کودکان تنها محدود به آموزش نیست، بلکه متاورس می‌تواند مهارت‌های اجتماعی کودکان را نیز بهبود بخشد. اغلب اوقات شبکه‌های اجتماعی به خاطر ترویج تنهایی و انزوا مقصر محسوب می‌شوند. اما متاورس این پتانسیل را دارد که محیطی امن و کنترل‌شده برای کودکان فراهم کند تا با همسالان خود ارتباط برقرار کنند و دوستان جدیدی بیابند.

به عنوان مثال کودکان کشورهای مختلف می‌توانند با هم در یک پارک مجازی سوار ترن هوایی شوند یا با سفرهای مجازی به فضا بروند تا در مورد ماه بیاموزند! همچنین متاورس، پتانسیل تشویق خلاقیت و توسعه هوش اجتماعی در کودکان را دارد.

متاورس سرگرم‌کننده است و می‌تواند یک راه عالی برای والدین باشد تا با فرزندان خود ارتباط برقرار کنند، مهارت‌ها و دانش‌های مختلف را در محیطی کم استرس به آن‌ها بیاموزند. تا زمانی که والدین از تاثیر متاورس بر زندگی کودکان و خطرات احتمالی آن آگاه باشند و اقدامات لازم را برای ایمن نگه داشتن فرزندان خود انجام دهند تا از متاورس به عنوان فضایی عالی برای یادگیری استفاده شود.

معایب متاورس بر زندگی کودکان

متاورس علاوه بر کارکردهای مفید خود، برخی از خطرات مانند آزار و اذیت سایبری و فقدان حریم خصوصی را برای کودکان به همراه دارد. آزار و اذیت سایبری یک نگرانی جدی است، زیرا کودکان می‌توانند توسط کاربران ناشناس مورد آزار و اذیت قرار گیرند. علاوه بر این، خطر قرار گرفتن کودکان در معرض محتوای نامناسب مانند خشونت، محتوای جنسی و سخنان تنفرآمیز نیز وجود دارد.

تجربه دنیای مجازی به عنوان آواتار می‌تواند آزار و اذیت سایبری را که در حال حاضر اتفاق می‌افتد را تقویت کند. دایانا گرابر، نویسنده کتاب تربیت انسان در دنیای دیجیتال که موضوع آن کمک به بچه‌ها برای ایجاد یک رابطه سالم با فناوری است، نگران است که بچه‌ها در متاورس، قضاوت کافی برای کنار رفتن یا درک این‌که رفتار خودشان مناسب نیست، را نخواهند داشت.

او می‌گوید: «ما از قبل می‌دانیم که وقتی بچه‌ها آنلاین می‌شوند، چیزهایی را می‌گویند و انجام می‌دهند که هرگز در زندگی واقعی نمی‌گویند و انجام نمی‌دهند. بنابراین اگر کودکی از طریق یک آواتار عمل می‌کند، ممکن است احساس کند که اشکالی ندارد که آواتار او چیزی نامناسب بگوید یا ممکن است کاری کمی خشونت‌آمیز انجام دهد زیرا احساس می‌کند از واقعیت بسیار جدا شده ‌است.

همچنین عدم درک کامل تفاوت بین دنیای مجازی و زندگی واقعی می‌تواند عواقب تاریک‌تری نیز داشته باشد. انجام یک بازی که در آن با اسلحه یا چاقو به شما حمله می‌شود، می‌تواند برای یک کودک شدیدتر از بزرگسالان درک شود. جهان‌های متاورس می‌توانند کودکان را در معرض قلدرها یا حتی کودک‌آزاران به روش‌های جدید و ترسناک قرار دهد.

پرلمن بنیانگذار غیرانتفاعی XR Safety Initiative می‌گوید: “اگر کودکی می‌تواند عینک واقعیت مجازی بزند و به‌وسیله هولوگرامی توسط معلم به او آموزش داده شود، باید با این واقعیت نیز روبه‌رو شوید که در متاورس کسی می‌تواند دستش را دراز کند و کودک را بگیرد و احساس آزار جنسی به او بدهد”.

علاوه براین، برخی از کارشناسان همچنین نگران تاثیر متاورس بر زندگی کودکان از جنبه اعتیادآور آن هستند. باتوجه به ماهیت بسیار فراگیر و جذاب آن، مدیریت زمان و محدود کردن استفاده از متاورس برای بچه‌ها ممکن است دشوار باشد.

علاوه‌بر خطرات فیزیولوژیکی، خطرات جسمانی تاثیر متاورس بر زندگی کودکان نیز باید در نظر گرفته شود. استفاده زیاد از هدست‌های واقعیت مجازی (VR) ممکن است منجربه علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع و سردرد شود. در حالی‌که این اثرات معمولا موقتی هستند، اما می‌توانند بسیار ناراحت‌کننده باشند. در مصاحبه‌ای در سال 2021 در مورد هدست Quest 2، مارک زاکربرگ، مدیر عامل متا، خاطرنشان کرد که VR  برخی از چالش‌های فیزیکی بسیار اساسی را برای کودکان ایجاد می‌کند.

حفظ حریم خصوصی نیز موضوع دیگری از تاثیر متاورس بر زندگی کودکان است و هنگامی که پای استفاده کودکان باز می‌شود، آگاهی از چنین خطراتی برای والدین مهم‌تر است. از آن‌جایی که کودکان از متاورس استفاده می‌کنند، ممکن است ناخواسته اطلاعاتی مانند آدرس خانه یا سایر جزئیات شخصی خود را به اشتراک بگذارند.

هم‌چنین از دیگر تاثیر متاورس بر زندگی کودکان باید به نقض حریم خصوصی آن‌ها اشاره کرد،  چراکه آزادی و حریم شخصی کودکان می‌تواند از طریق مکانیسم‌های جمع‌آوری داده‌ها در خطر باشد. حجم وسیعی از داده‌ها، از جمله رفتارهای غیرکلامی مانند ژست‌ها، حالات چهره، حرکات چشم و ضربان قلب را می‌توان در محیط‌های مجازی و از طریق فناوری‌هایXR  یا واقعیت توسعه‌یافته) جمع‌آوری کرد که این داده‌ها به شرکت‌های بزرگ فناوری اجازه می‌دهد پروفایل‌های بیش از حد شخصی از کاربران تهیه کرده و تبلیغات و نظارت خود را بر کاربران اعمال کنند.

در پایان، نابرابری دسترسی یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد تاثیر متاورس بر زندگی کودکان است. هر کودکی به اینترنت یا هدست واقعیت مجازی دسترسی نخواهد داشت و بدون چنین دسترسی، ممکن است از نظر آموزشی و اجتماعی در مضیقه باشند.

چگونه برای متاورس آماده شویم؟

احتمالاً توقع زیادی است از والدینی که اکثر آنها «تجربه‌ی شخصی نسبتا کمی در درک این پلت‌فرم‌ها» دارند بخواهیم نظارت کنند که فرزندانشان در متاورس در معرض چه چیزی قرار می‌گیرند یا از تاثیر متاورس بر زندگی کودکان اطلاع کافی داشته باشند! همه این توصیه‌ها زمانی امکان‌پذیر است که والدین نیز زمانی را با فرزندان خود در دنیای آنلاین بگذرانند. برای شروع، بنشینید و بازی‌هایی مانند Minecraft  یا  Roblox را با فرزندتان انجام دهید، یا حتی از دو هدست واقعیت مجازی (یا به نوبت) استفاده کنید تا ببینید بچه‌ها چه می‌بینند.

سونیا لیوینگستون، استاد روانشناسی از دانشکده اقتصاد لندن که در مورد کودکان تحقیق می‌کند، می‌گوید: “با فرزندانتان صحبت کنید تا بفهمید از چه چیزی لذت می‌برند، چه چیزی آن‌ها را نگران می‌کند و اگر مشکلی در حوزه رسانه و اینترنت پیش آمد، چه کاری باید انجام دهند. اگر چیزی او را در اینترنت ناراحت کرد، کسی باشید که فرزندتان بدون ترس از تنبیه، بخواهد به شما بگوید. بنابراین می‌توانید با آنها در مورد نحوه رفتار با دیگران، نحوه پاسخ به آزار و اذیت سایبری توسط دیگران صحبت کنید، اینکه چگونه چیزی را که نامناسب است گزارش کنند.”

والدین باید به بچه‌ها درس‌های شهروندی دیجیتال بدهند تا بفهمند کاری که در دنیای مجازی انجام می‌دهند هم تأثیر دارد. رهنمودهای زیر به محافظت از کودک شما در متاورس کمک می‌کند.

• با تحقیق در مورد طراحی محصول و محدودیت‌های سنی، اطمینان حاصل کنید که دسترسی به تجربیات متاورس مناسب سن کودک شماست.
• مراقب افزایش پرخاشگری و استفاده طولانی‌مدت و کناره‌گیری از فعالیت‌های دیگر باشید. در صورت مشاهده هر یک از این علائم از کودک خود، به دنبال کمک باشید.
• حریم خصوصی و قراردادهای کاربر را بخوانید تا بفهمید کودکانتان چگونه ردیابی می‌شوند و نحوه افزایش تنظیمات حریم خصوصی را بیاموزید.
• به نوع محتوایی که می‌خواهید فرزندانتان در متاورس تجربه کنند، فکر کنید. آیا می‌خواهید فرزندان شما همین تجربه را در دنیای واقعی نیز داشته باشند؟
• برای به حداقل رساندن فشار چشم، سردرد و حالت تهوع بین جلسات VRاستراحت ایجاد کنید.

علاوه‌بر والدین، شرکت‌ها و سیاست‌گذاران نیز باید برای امن کردن فضای متاورس برای کودکان تلاش کنند. به‌عنوان مثال شرکت‌ها، دستگاه‌های  VR و سیستم‌های متاورسی را با در نظر گرفتن کودکان طراحی کنند که شامل طراحی هدست‌های مناسب برای کودکان، مکانیسم‌های ایمنی مؤثر و حداقل رساندن روش‌های جمع‌آوری داده‌های کاربر محور است. متاورس ممکن است دنیای جدید و شجاعی به‌نظر برسد؛ اما در کل، می‌تواند تجربه‌ای مثبت برای کودکان باشد.

جمع‌بندی

کودکان می‌توانند از متاورس بهره ببرند، چه در حال بازی آنلاین با دوستان باشند و چه در کلاس‌های مجازی از طریق سیستم عامل‌های آموزشی. باید گفت تاثیر متاورس بر زندگی کودکان در آینده بیشتر از زمان حال خواهد بود و صاحبنظران در این حوزه باید فکری برای کاهش معایب این فناوری کنند، چراکه با گسترش زمان  برخی از معایب این فناوری جدید مانند آزار و اذیت سایبری و قرار گرفتن در معرض محتوای نامناسب نیز بیشتر می‌شود. در نهایت، این بر عهده والدین و مربیان خواهد بود که به کودکان کمک کنند تا به روشی ایمن و سازنده در متاورس فعالیت کنند.

امیدواریم مطالبی را که بیان کردیم، برای شما سودمند واقع شده باشد. در سایت نیموگری شما می‌توانید با قابلیت‌های متاورس آشنا شوید، برای دریافت آموزش‌های بیشتر، در دوره‌های مختلف نیموگری شرکت کنید. برای اطلاع از نحوه برگزاری دوره‌های آموزشی با مشاوران این سایت تماس بگیرید.

سوالات متداول درباره تاثیر متاورس بر زندگی کودکان

• چرا کودکان متاورس را دوست دارند؟

متاورس می‌تواند فواید زیادی برای کودکان داشته باشد. متاورس می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌‌های جدید را سریع‌تر یاد بگیرند یا فرضیات خود را به روش ایمن‌تر آزمایش کنند، مانند ساختن معجون در کلاس شیمی یا غلبه بر ترس خود در پرواز.

• اثرات منفی متاورس بر زندگی کودکان چیست؟

ماهیت همه‌جانبه بودن متاورس ممکن است یافتن حریم خصوصی یا تنهایی را برای افراد دشوار کند. از دیگر جنبه‌های تاثیر متاورس بر زندگی کودکان باید به محدودیت تعاملات فیزیکی، مانند ورزش یا سایر فعالیت‌های فیزیکی اشاره کرد .